Jeszcze w lipcu na budowie można było znaleźć liczne ludzkie szczątki. Ich zabezpieczeniem zajął się rzeszowski oddział IPN, który dokonał ekshumacji. Fot. Artur Getler
BRZEŹNICA, POW. DĘBICKI. IPN dokonał ekshumacji szczątków znalezionych na budowie.
W kwietniu podczas kopania fundamentu pod dom w Brzeźnicy koło Dębicy pan Bogdan Dobrowolski odkrył masowy pochówek. Po kilku miesiącach, we wrześniu, odbyły się obiecane przez IPN prace ekshumacyjne. Wychodzi na to, że znaleziono szczątki około 10 Niemców.
27 kwietnia podczas prac przy fundamentach robotnicy odkryli ludzkie kości i czaszki. Prace na budowie zostały wstrzymane, na miejsce przyjechał prokurator, policja, teren ogrodzono taśmą. Śledczy pozbierali kości i machina biurokratyczna ruszyła, a budowa stanęła.
Śledztwo najpierw objęła dębicka prokuratura. W czerwcu, z racji historycznego charakteru sprawy, śledztwo przejął rzeszowski oddział IPN. W lipcu pisaliśmy na naszych łamach o tym, że mimo upływu kilku miesięcy nikt nie dokonał ekshumacji zwłok. Pisaliśmy wtedy, że kolejne opady deszczu odsłaniają kolejne kości. IPN zapowiedział, że przeprowadzi ekshumację we wrześniu. Tak też się stało, szczątki zostały usunięte z działki. – Długo to trwało, ale szczątki zostały ekshumowane – mówi pan Bogdan Dobrowolski.
Niemcy z sowieckiego obozu
Sprawę prowadzi dalej rzeszowski oddział IPN. Dotychczasowe ustalenia wskazują, że ujawnione zwłoki należą do co najmniej dziesięciu niemieckich żołnierzy. Ziemia ujawniła nieśmiertelniki i guziki mundurów Wehrmachtu.
Niedaleko placu budowy, w sąsiednim Pustkowie, znajdował się niemiecki obóz koncentracyjny, gdzie zginęło 7 tys. Żydów, 5 tys. Rosjan i 3 tys. Polaków. Po zajęciu tych terenów przez Armię Czerwoną, Sowieci postanowili wykorzystać pusty obóz i przetrzymywali tam niemieckich jeńców. Wiadomo, że nie wszyscy Niemcy przeżyli niewolę.
Nieśmiertelniki są całe, nieprzełamane, więc żołnierze ci raczej nie zginęli w walce. Płytkość pochówku zaś wskazuje, że dokonali go Sowieci, którzy w tym temacie nie przejmowali się względami sanitarnymi. Jeśli dodamy do tego bliskość sowieckiego obozu dla niemieckich jeńców, wszystko układa się w całość. Zwłoki należą do niemieckich jeńców, przetrzymywanych w Pustkowie przez Sowietów. Na razie nie wiadomo, jak zginęli, czy zostali zamordowani, czy zmarli w wyniku panujących w obozie warunków i chorób.
Artur Getler